In de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob) is sinds 2005 het hoofdstuk “V-A: Hergebruik” opgenomen.
Het is enigszins vreemd dat dit hoofdstuk erin staat. Niet zozeer de artikelen, maar wel de achtergrond van dit hoofdstuk, namelijk de economische waarde van informatie van de overheid te hergebruiken door anderen.
Dit is enigszins vreemd, want het doel van de Wob is het scheppen van openbaarheid ten behoeve van een goede en democratische besluitvorming. Terwijl hoofdstuk V-A van de Wob regelt dat overheidsinformatie toegankelijk moet zijn voor hergebruik door burgers en bedrijven. Dit omdat deze overheidsinformatie van grote economische waarde kan zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld geografische en kadastrale gegevens, die door overheidsorganen zijn verzameld en die nu door bedrijven worden gebruikt voor bijvoorbeeld GPS- en navigatiesystemen. Bedrijven maken dus op basis van overheidsinformatie nieuwe producten en diensten.
Hoe is dit hoofdstuk in de Wob gekomen?
De Europese Commissie vond dat overheidsinformatie voor iedere burger in de Europese Unie beschikbaar diende te zijn en niet belemmerd te mogen worden door allerhande verschillende nationale voorschriften. Hierdoor konden burgers en bedrijven deze informatie niet gebruiken. Maar deze overheidsinformatie is echter geld waard, want met deze overheidsinformatie kunnen bedrijven producten en diensten ontwikkelen en zodoende geld verdienen.
Daartoe werd de Richtlijn Hergebruik Overheidsinformatie opgesteld.
Deze richtlijn hergebruik werd door de Nederlandse wetgever geregeld in hoofdstuk V-A van de Wob.
Wat is het doel van de betreffende richtlijn en dus ook hoofdstuk V-A Wob?
Het hoofddoel van de regeling is het bevorderen van de economische bedrijvigheid, waardoor bedrijven een sterkere concurrentiepositie verwerven en tot meer werkgelegenheid zal leiden.
De richtlijn heeft daarvoor 4 subdoelen:
1. Bevorderen van de ontwikkeling van Europese op overheidsinformatie gebaseerde informatiediensten
2. Vergroten van de grensoverschrijdende toepassing van overheidsinformatie door particuliere bedrijven
3. Verhogen van de mededinging
4. Tegengaan van tempoverschillen tussen de lidstaten bij hergebruik van overheidsinformatie.
De richtlijn geeft hiervoor richtlijnen hoe dit hergebruik dient te worden geregeld door de lidstaten. Daarbij mogen er geen discriminerende voorwaarden worden gesteld door de overheidsinstantie, geen exclusieve contracten over het hergebruik gesloten worden en er mag geen bovenmatige winst worden gemaakt door de overheidsorganisatie.
Overheidsinformatie mag dus in beginsel vrij worden hergebruikt, tenzij de overheidsinstelling een voorbehoud maakt vanwege de Auteurswet en/of de Databankenwet.
In beide wetten staat namelijk dat op door de overheid geproduceerde werken in beginsel geen auteursrecht of databankenrecht rust, tenzij de overheidsorganisatie dit expliciet beperkt.
De reden hiervoor is dat overheidsinformatie in beginsel publiek bezit is.
De Wob en hergebruik in de praktijk
Het blijkt echter dat gemeentes vaak op grond van de Auteurswet en/of de databankenwet een voorbehoud maken. Een uitspraak van de afdeling bestuursrecht van de Raad van State in het geding tussen de gemeente Amsterdam en het bedrijf Landmark hierover geeft aan dat de rechter dit niet accepteert.
In de betreffende uitspraak is hierover de volgende overweging gemaakt:
De gemeente Amsterdam wordt niet beschouwd als producent van de betreffende databank volgens de databankenwet, omdat met betrekking tot het aanleggen van de databank de gemeente geen risicodragende investeringen heeft gemaakt. Bovendien is niet het bijhouden van de databank een hoofdactiviteit maar een nevenactiviteit van de gemeente. Met de databank dient de gemeente een publieke taak en niet met het opzetten en in stand houden van die databank.
De gemeente had derhalve niet het recht om een voorbehoud te claimen bij het hergebruik van de overheidsinformatie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten